Ik schreef een opiniestuk n.a.v. het boek van Jozefien Daelemans dat deze week verscheen, ‘De naakte waarheid – Bodybulllshit ont(k)leed’. Over vrouwen en de universele zelfhaat van hun lichaam.
Een jaar of negen, ben ik op de foto. Ik ben het meisje rechts. Links van me zit mijn zus. Het is de zomer van 1986, tijdens onze vakantie in Florida. We gingen naar Disney World en de Kennedy Space Center en zwommen in de overheerlijk warme zee. Maar het zijn niet die herinneringen die eerst naar boven komen, als ik deze foto zie.
Het zijn de knoken in onze ruggen die mijn aandacht trekken. Elke keer weer. Bij mijn zus zijn haar uitstekende wervels duidelijk zichtbaar, bij mij niet. Ik was jaloers. Zij was de magerste en de blankste en dus de mooiste. Geen twijfel.
Elke keer als ik deze foto zie – hij hangt in de hal van mijn ouders – flitst het door mijn hoofd. Zie nu mijn dikke rug. Niet aan dat strand, niet aan een achtbaan, niet aan Mickey Mouse. Ik betrapte mezelf er deze week weer op, om meteen de absurditeit ervan
in te zien. Hoezo dikke rug? You are not as fat as you imagine.
Er zijn veel schoonheidsidealen. U zult dun en blank zijn en een stevige kont hebben, om er een paar te noemen. Het ene is dwingender dan het andere. De ene persoon is vatbaarder voor die druk dan de andere. Maar laten we niet doen alsof er niets aan de hand is. Alsof het zo onschuldig is en dat we op Instagram, tv en in bladen vrouwen enkel laten ‘dromen’ over mooier en beter en ander. Alsof je helemaal vrij bent om al dan niet mee te doen. Dat zijn we niet.
Vier op de tien meisjes tussen vijf en negen jaar zeggen dat ze ‘altijd’ bang zijn om dik te worden, legt Renee Engeln uit in haar boek Beauty Sick. En voor iemand obesity epidemic roept: hoe dik ze zich voelen, staat los van hun echte gewicht.
Lees het boek De naakte waarheid van Jozefien Daelemans dat deze week is verschenen en de puzzelstukjes vallen op hun plaats. Over vrouwen en uiterlijk en die – intussen bijna – universele zelfhaat van ons lichaam.
Lang en blond
Ik ben niet het eerste meisje dat is opgegroeid met zo’n stem die dicteert hoeveel te dik ze is. Ik zal lang niet de laatste vrouw met zo’n stem zijn.
Mijn dochtertje is nu zes. Nog een paar jaar geef ik haar, voor de echte onzekerheden over haar uiterlijk toeslaan. Hoewel. Ik heb de eerste tekenen al gezien.
Ze was nog geen drie toen ze maar bleef zeggen dat ze geen krullen moest. Lang haar wilde ze. Zoals Elsa uit Frozen. Ik ben meteen de dvd van Annie gaan kopen. Vanwege die krullen. Maar mijn zesjarige vindt lang en blond nog altijd het mooiste. Toeval? Mijn plat gat.
Nee, ze is niet getraumatiseerd. Het is een gelukkig kind. Toch stoort het mij dat zo’n gedachte überhaupt in haar opkomt. Ik ben ervan overtuigd dat dat komt door onze – nog altijd – eenzijdige kijk op wat schoonheid is en, evengoed, het overdreven belang dat we aan schoonheid hechten.
Het is belangrijker dan ooit dat we vrouwen in alle soorten en maten en kleuren zien. Maar nog essentiëler is om te benadrukken wat ze kunnen.
Zoals dat verhaal van auteur J.K. Rowling dat de ronde doet op Facebook. Over toen ze een oude kennis tegenkwam. ‘Wat ben je vermagerd!’, was het eerste wat Rowling te horen kreeg. ‘Tja, de laatste keer had ik net een kind gekregen’, antwoordde ze, hoewel ze eigenlijk had willen zeggen dat er interessantere zaken waren om over te praten – ze had intussen drie kinderen en had net haar zesde roman uit! Maar nee, het grootste nieuws was die smalle taille.
Het is sterker dan onszelf. We horen van jongs af aan niet anders. We blinken als anderen zeggen hoe we blinken. We doen anderen blinken door te zeggen dat zij blinken. Met de beste bedoelingen – tenzij we elkaar willen kwetsen. Dan noemen we elkaar dik.
Ik ben het afgelopen jaar 12 kilo afgevallen. Ik ben daar oprecht blij mee en heb er veel complimenten gekregen. Waarvoor dank.
Maar liever wil ik een schouderklopje krijgen omdat ik mooi probeer te zijn van binnen. Omdat ik een beter mens wil worden.
Het valt minder op, maar het is daar dat ik mijn energie wil insteken en daar dat ik lof voor wil krijgen – en voor wil geven. Verwacht van mij geen complimenten meer over hoe je eruitziet. Ik ga meer moeite doen om het mooie van binnen te ontdekken. Denk aan alle twijfels die je hebt over je lichaam – en denk ze nu weg. Want het is zoals Jozefien Daelemans zegt in De naakte waarheid: ‘Er zou over de hele wereld een onstopbare energie vrijkomen van vrouwen die eindelijk de mensen kunnen worden die ze altijd al hadden willen zijn.’
Hopelijk niet te laat voor mijn dochter. Of voor mij.
cordiam 