Ik ben zo blij met mijn pakje, dat deze week is toegekomen. Van People Tree.

Zie ze daar hangen. Een jurk en een rok in dezelfde gestreepte, handgeweven stof. Een zwarte potloodrok in stretchstof. Een heerlijk zachte grijze hoodie. (Slechts één miskoop die niet op de foto staat: een lange broek die ik niet kan korter maken omdat er ritsen aan de enkels zitten.)

Eat your heart out, mensen. Biologisch én fair trade. En nu jullie weer.

Want weet je wat?

Ik ben het beu, al die kinderen die moeten werken. Het zijn er 168 miljoen, wereldwijd. De meesten werken in de landbouw, maar ook in de textielindustrie is kinderarbeid nog schering en inslag.

(Zogenaamde realisten zeggen dat het beter is dat die kinderen kleding maken dan dat ze zich prostitueren. Mag het wat ambitieuzer?)

Ik ben het beu, al die doden. Bij de instorting van Rana Plaza, twee jaar geleden in Bangladesh, vielen er 1.134 slachtoffers. In de fabrieken werden kleren gemaakt voor o.a. Benetton, Mango en Primark. We zijn precies twee jaar later en de nabestaanden zijn nog steeds niet helemaal vergoed.

(Zou de dood eigenlijk beter zijn, dan je prostitueren?)

De klassieke merken doen iets. Maar ze zijn meer bezig met het oppoetsen van hun imago dan dat ze écht propere kleren leveren. H&M pakt uit met een Conscious-kledinglijn, maar echt ethisch is die niet volgens de Clean Clothes Campaign. Ze eisen ook dat Benetton zijn verantwoordelijkheid opneemt. United Victims of Benetton, iemand?

Het probleem is dat eens je het leed hebt gezien, je niet meer kan wegkijken. Dan zie je zo’n reclame van H&M op tv en denk je niet meer: wow, 19,99 euro voor zo’n jurk! Maar wel, tsssssk, 19,99 euro voor zo’n jurk!
Je schudt verontwaardigd je hoofd en merkt op hoe dat schandalig weinig geld is, maar je schoonbroer denkt dat jíj degene bent met een afwijking.
‘Echt? Is dát wat je denkt als je die reclame ziet? Euhm…’

Een discussie volgt. Met altijd dezelfde dooddoeners.

‘Hoe weet je nu of iets eerlijk gemaakt is of niet? Dat kan je toch niet weten?’

‘Het is niet omdat het veel kost, dat het niet door kinderen is gemaakt.’

‘Dan kan je niets meer kopen.’

Het voelt soms eenzaam om de juiste reflex te hebben. En soms kan er gewoon geen leed meer bij, op die schouders van je. Je hebt verdomme een deadline te halen, je moet je dochter ophalen van de crèche en je moet nog altijd antwoorden op die mail van je schoonouders.

Een tijdlang heb je de hele tijd het gevoel dat je op dieet bent. Overal zie je lekkers dat je niet mag hebben. Je moet je dat de hele tijd ontzeggen en een mens beschikt maar over een beperkte hoeveelheid wilskracht – jij toch.

Hoewel je je vol goede moed hebt voorgenomen om nooit meer bij H&M te gaan winkelen, zwicht je even later toch voor goedkoop hip. Je kind heeft broekjes nodig. En snel. Niet morgen, maar vandaag. Je hebt geen tijd voor een tweedehandse zoektocht en voor fair trade alternatieven heb je geld noch energie. Je moet ze gewoon nú hebben, die broeken. Zodat je toch iets van je to-do-lijst kan schrappen.

Zes broekjes voor nog geen twintig euro. Daar koop je bij de plaatselijke kinderkledingwinkel, die wel ethische merken in huis heeft, nog niet één broekje voor.

Even ben je blij. Maar achteraf komt dat schuldgevoel weer knagen. En denk je opnieuw, dju volgende keer niet meer.

Je zoekt je suf op het internet naar fair trade en bio-kleding – want pesticiden zijn ongezond voor wie ermee werken moet, en de aarde moet tenslotte ook nog een tijdje mee. Je surft en surft en surft en verliest er hele dagen mee, met je zoektocht naar kleren die niet alleen proper zijn, maar ook schoon. Niet te veel hippiegewaden, alsjeblieft.

Je gaat nog eens naar de website waar je vroeger zulke mooie laarzen kocht, van Chloé en A.F. Vandevorst. Weliswaar kostten ze daar nog altijd honderden euro’s per paar, maar ze waren toch al een pak goedkoper dan normaal. Je gaat snuffelen in hun ecologische en deels fair trade afdeling, Yooxygen, en ziet dat er daar tien bladzijden beschikbaar zijn, tegenover duizend tweehonderd bladzijden ‘gewone’ kleding.

Je ergert je dood. Waarom moet jíj altijd je geweten laten spreken? Dat is zo fucking vermoeiend. En je bent al zo moe.

Het is godgeklaagd dat er een website als Rank a Brand moet bestaan. Waarom is niet alle kleding proper? Waarom is niet alle handel eerlijk?

Uiteindelijk, na een paar jaar zoeken, ontdek je toch enkele mooie merken. Komodo. Kathryn Hammnet. Good Society. En het heerlijk betaalbare People Tree. Eerlijk is eerlijk, op Rank a Brand scoren Komodo en People Tree ook maar een B. Nog geen A, maar we zitten op de goede weg.

Ga je nu altijd en overal fair trade kopen en niets anders? Natuurlijk niet. Maar het wordt wel je eerste keuze.

En dat is een begin. Je moet ergens beginnen, voor een betere wereld. Begin vooral bij jezelf.

Wanneer dat pakje dan toekomt, met die jurk die zo mooi valt, en die gestreepte rok, en die zwarte rok, en die geweldig zachte hoodie, dan ben je blij. Niet Zalando-hysterisch, maar oprecht content. Laat de zomer maar beginnen!

[Deze column verscheen eerder op Charlie magazine. Daar gaven lezers nog een heleboel andere mooie fair trade tips – zeker lezen!]