Ze slaan ons al jaren rond de oren met boeken over positief denken. Als je er maar in gelooft, dan lukt het. Een sekte is het, bijna. Maar het glas ís niet altijd halfvol. De pot op met positivo’s en hun heilig geloof in optimisme. Zes redenen waarom doemdenken goed voor je is.

1. Positief fantaseren werkt averechts

‘Doe je ogen dicht. Leef je helemaal in. Je hébt die job al. Beeld je in hoe je op je eerste dag lachend je nieuwe collega’s begroet…’ Wie het ver wil schoppen, moet positief denken. Zo wordt het ons ingepeperd. Visualiseren zal je! In de wereldwijde bestseller ‘The Secret’ beloofden ze dat je je rijk/ gezond/ mager kon denken. Je moest alleen maar hard genoeg je best doen. Toch niet gelukt om miljonair te worden/ te genezen/ af te vallen? Tja, toch nog te veel negatieve gedachten. Eigen schuld.

Positief denken is al jaren in. Zelfhulpboeken prediken optimisme alsof het om een nieuwe religie gaat. En wie niet meedoet, wordt verbannen – nog niet gelezen dat je zwartkijkers moet vermijden om niet besmet te geraken door hun negatieve vibes?

Positivo’s hebben alleen goeds te vertellen over positief denken. Maar het is niet omdat zij geen negatieve kanten zien aan optimisme – het is tenslotte hun natuur om het glas halfvol te zien – dat die er niet zijn. Te positief denken over de toekomst kan zich wreken. Mooie fantasieën doen je kansen op succes juist dalen, zowel professioneel als persoonlijk, zo blijkt. In een Duitse studie ondervroegen Gabriele Oettingen en haar collega’s 83 studenten om zich voor te stellen hoe de overgang naar het echte leven zou verlopen, vooral met betrekking tot het vinden van een job. Twee jaar later gingen ze kijken hoe de studenten het er vanaf hadden gebracht. Bleek dat wie zich destijds de toekomst heel rooskleurig had voorgesteld, minder had gesolliciteerd, minder jobaanbiedingen had gekregen en minder verdiende.

Ook in de liefde maak je minder kans op succes met een te voortvarende houding, zo toont ander onderzoek aan. Daarin werden studenten gevraagd mogelijke toekomstige scenario’s met hun crush neer te pennen. Hoe positiever die waren over romantisch succes, hoe kleiner de kans op een echte relatie in de maanden nadien.

Andere studies kwamen tot dezelfde conclusie. Of het nu ging om het herstel na een heupoperatie of om gewicht verliezen, wie hoopvoller fantaseerde over de toekomst, deed het minder goed. En dat komt volgens psychologen omdat je onbewust denkt dat het werk al gedaan is. Wie alleen fantaseert over een goede afloop, ervaart al de ontspanning die daarmee gepaard gaat en heeft geen zin meer in de inspanning die eraan voorafgaat.

Enkel aan het einddoel denken, zoals sommige positivo’s verkondigen, is dus een slecht idee. Nagaan wat er fout kan gaan onderweg verhoogt je kans op succes.